2024年12月22日, 週日

Tôn trọng đời sống tình cảm của loài vật: Tiến sĩ Marc Bekoff

Sư tử nằm chung với cừu non. Hình ảnh sâu sắc về tình yêu và sự hòa hợp giữa hai trong số những sinh vật quý giá của Thượng Đế, đến với chúng ta từ Thánh Kinh và truyền đạt một viễn ảnh về hòa bình cho toàn vũ trụ. Trích từ câu thứ sáu trong chương 11 trong sách Ê-sai, nguyên văn, “Con sói sẽ ở với chiên con, beo sẽ nằm bên dê nhỏ, bê và sư tử sẽ nuôi chung với nhau; và một đứa trẻ sẽ dẫn dắt họ. “

Thế giới khoa học đang ngày càng công bố  thêm nhiều thông tin về những phẩm chất cao quý của các bạn thú đồng cư. Tiến sĩ Marc Bekoff, một nhà khoa học chuyên nghiên cứu về các hành vi tự nhiên của loài vật, cũng là người trường chay đoạt giải thưởng, mà trong bốn thập kỷ qua đã dẫn đầu trong phong trào quan trọng này. Là giáo sư danh dự về Sinh thái học và Sinh vật học tiến hóa tại trường Đại học Colorado, Boulder, Hoa Kỳ và là SIR- Học giả tại nơi cư trú- tại Đại học Denver Trường Công Tác Xã Hội thuộc Viện nghiên cứu về Liên Kết giữa Con Người và Loài Vật, Tiến sĩ Bekoff xác nhận rằng, giống như loài người, loài vật biểu lộ ý thức về sự công bằng.

Nền tảng cho một thiên đường thơ mộng như được miêu tả trong sách Ê-sai là sự thừa nhận chắc chắn rằng các loài khác loài người cũng có phẩm chất cao quý và vị tha. Thật vậy, con người bắt đầu nhận thấy rằng một số định kiến tiêu cực của chúng ta đối với loài vật là không đúng sự thật. Đóng góp đáng kể của tiến sĩ Bekoff được dựa trên nghiên cứu về các hành vi tự nhiên của loài vật. Ví dụ, khi quan sát loài vật vui chơi, ông đã có những khám phá sâu sắc về ý thức đạo đức của họ.

Mặc dù chơi rất vui, nhưng điều này cũng nghiêm trọng, vì nếu chơi quá mạnh bạo có thể dẫn đến chấn thương. Do đó, với loài chó và những loài khác khi chơi đùa, việc trình bày rõ những gì họ muốn và mong đợi là điều rất quan trọng. Tiến sĩ Bekoff thấy rằng có bốn khía cạnh cơ bản của trò chơi công bằng trong các  loài vật có thể được vắn tắt như sau: Hỏi trước, trung thực, tuân thủ các quy tắc, và chấp nhận là mình sai. Tiến sĩ Bekoff cho biết rằng khi loài vật vui chơi với nhau, chúng liên tục tìm cách để hiểu và tuân thủ các quy tắc, và bày tỏ ý định muốn chơi một cách công bằng.

Khi cần mời một bạn chó cùng chơi, chú chó sẽ phát ra một số tín hiệu. Một là cúi đầu xuống, chú chó cúi đầu trên chân trước của mình và chổng hai chân sau lên vẫy đuôi, tất cả điều này thường đi kèm với một tiếng sủa. Bạn có thể để ý những dấu hiệu này trong lần tới khi bạn ở bên các chú khuyển thích vui đùa của mình!

Theo Tiến sĩ Bekoff, hành vi như vậy là một kiểu thỏa thuận đạo đức để chơi với nhau mà không gây hại cho nhau. Ông lưu ý rằng ý thức về sự công bằng không chỉ có trong loài chó và và loài có răng nanh như chó sói và chó rừng, kể cả linh cẩu, khỉ không đuôi lớn, khỉ và chuột.

Tiến sĩ Bekoff chia sẻ thông điệp với con người rằng loài vật dạy chúng ta rất nhiều điều. Qua nghiên cứu chi tiết về trò chơi xã hội ở chó nuôi và loài răng nanh hoang dã (bao gồm chó sói, chó rừng, linh cẩu, chó sói đồng cỏ, và cáo), chúng ta có thể học được rất nhiều về sự tiến hóa trong khả năng đồng cảm và công bằng của con người – cũng như khám phá những hành vi tiết lộ về nguồn gốc đạo đức của con người.

Tiến sĩ Bekoff tuyên bố rằng sự hợp tác và quan tâm là những yếu tố quyết định trong quá trình tiến hóa. Ông cũng đã trích dẫn nghiên cứu cho thấy rằng hơn 90 phần trăm các tương tác xã hội của loài linh trưởng là dựa trên sự liên kết hoặc hợp tác. Hơn nữa, Tiến sĩ Bekoff cho biết thêm, “Loài vật sống bầy đàn sống trong các nhóm được cấu trúc bởi các quy tắc tham gia –  có những hành vi ‘đúng’ và ‘sai’  tùy thuộc vào hoàn cảnh.”

Tiến sĩ Bekoff là tác giả của một số cuốn sách về sự thiện lành và cảm thông, và hai điều này liên quan thế nào đến phẩm chất công bằng và hành vi đạo đức giữa các bạn đồng cư của chúng ta. Những cuốn sách bao gồm Đời Sống Tình Cảm Của Loài Vật Sự Thể Hiện Của Loài Vật: Sáu Lý Do để Nới Rộng Vòng Từ Ái Của Chúng Ta. Ông cũng là đồng tác giả một số cuốn sách bao gồm những cuốn sách viết chung với Nhà bảo tồn và linh trưởng học nổi tiếng Dame Jane Goodall và Nhà đạo đức sinh vật học và nhà văn Tiến sĩ Jessica Pierce. Ngoài ra, ông là tác giả của một bài viết sâu sắc trong tạp chí Tâm Lý Học Ngày Nay với tựa đề Cảm Xúc Của Loài Vật.

Nghiên cứu sâu rộng của Tiến sĩ Bekoff đã khiến ông tin rằng cả loài vật và loài người bẩm sinh đều lương thiện, từ bi và cảm thông. Ông đưa ra nhiều ví dụ trong thế giới loài vật. Chẳng hạn, một đàn voi mà ông có vinh dự được gặp khi ở Kenya. Gia đình voi yêu thương chăm sóc cho một thành viên bị tàn tật, một con voi cái tên là Babel. Gia đình voi của cô mang thức ăn và cho cô ăn thật dịu dàng. Họ ở lại bên cạnh  cô và bảo vệ cô, chờ đợi cô di chuyển rất chậm chạp do một chân phải bị thương.

Tiến sĩ Bekoff đã tuyên bố: “Lòng từ bi sinh ra lòng từ bi và rằng có một chiếc ô của lòng từ bi cứ lớn rộng mãi, bao trùm và ôm lấy mọi loài chúng sinh kể cả con người. Vì vậy, khi chúng ta tử tế với các loài vật và từ bi cảm thông với sức khỏe thể chất và tinh thần của họ, là chúng ta cũng đang trải rộng lòng từ bi đến những người khác”.

Mặt khác, biến đổi khí hậu biểu tượng cho mối  hiểm họa toàn cầu cho loài người và loài vật. Tiến sĩ Bekoff nói rằng nếu chúng ta không chăm sóc loài vật và Địa cầu, sự thiệt hại sẽ rất lớn vì chúng ta đang trên bờ vực của sự cạn kiệt không thể đảo ngược của hệ thiên nhiên tuyệt mỹ này. Sự nguyên vẹn của chúng ta và của thế giới rộng lớn này đang bị nguy hiểm và cần có hành động ngay lập tức.

Để giữ tinh thần lạc quan, tình thương và để tiếp tục công việc của mình, Tiến sĩ Bekoff, người mãi mãi học hỏi từ loài vật, tìm thấy nguồn cảm hứng qua sự hiểu biết và quan sát họ. Ông trích dẫn ví dụ về Jasper, một chú gấu mặt trăng châu Á đã hồi phục. Tấm gương của Jasper đã cho ông niềm hy vọng nhỏ nhoi. Sau nhiều năm chịu nhiều đau khổ khủng khiếp, Jasper vẫn đối xử với con người với sự tha thứ, hòa bình và tin tưởng. Tinh thần rộng lượng đó trong vương quốc loài vật là nguồn động viên lớn lao cho Tiến sĩ Bekoff, người làm việc không mệt mỏi để quảng bá ý tưởng “bảo tồn lòng từ bi” giữa con người. Tiền đề đầu tiên để bảo tồn lòng từ bi là tránh gây bất kỳ tổn hại nào; điều thứ hai là, sự sống của mỗi cá nhân đều quan trọng.

Tiến sĩ Marc Bekoff là nguồn cảm hứng cho vô số người. Trong những thế kỷ qua, các thí nghiệm tàn nhẫn trên loài vật đã được dung túng nhân danh khoa học. Thông qua công việc của cả đời mình, Tiến sĩ Bekoff đã minh họa rất rõ ràng rằng chúng ta có thể nghiên cứu và tìm hiểu về các sinh vật đồng cư của chúng ta trên hành tinh này mà không làm hại họ. Thật vậy, chỉ qua cách sống tử tế và từ ái mà chúng ta có thể tiến hóa hầu bảo vệ mạng lưới sự sống trên Địa cầu. Chúng tôi rất biết ơn Tiến sĩ Beckoff cho tình thương bao la và sự lãnh đạo khoa học sáng suốt của ông, giúp chúng ta mở ra một thời đại hòa hợp hạnh phúc cho tất cả chúng sinh.

Để biết thêm thông tin xin truy cập: http://www.literati.net/authors/marc-bekoff/

Để mua cuốn sách của ông, xin viếng trang:  www.amazon.com